Araçlarda UTTS zorunlu oluyor

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), akaryakıt satışlarında Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kullanımına yönelik yeni düzenlemeyi duyurdu. Yapılan açıklamaya göre, ticari araçlar için zorunlu hale getirilen bu sistem, 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girecek.

TİCARİ TAŞITLARA ZORUNLU KULLANIM

Vergi mükelleflerinin iş faaliyetlerinde kullandıkları taşıtlara yapılan akaryakıt ve LPG alımları, 1 Ocak 2025’ten itibaren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi üzerinden gerçekleştirilecek. İş amaçlı kullanılmayan ancak taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlar için de 30 Haziran 2025 tarihine kadar sisteme dâhil olma zorunluluğu getirildi.

NASIL ÇALIŞACAK?

Sistem kapsamında şu uygulamalar hayata geçirilecek:

Taşıt Tanıma Birimi Takılması: Zorunluluk kapsamındaki taşıtların depo girişlerine, taşıta ilişkin bilgileri içeren bir taşıt tanıma birimi takılacak.

Okuyucu Cihazlar: Akaryakıt pompalarının tabancalarına taşıt tanıma okuyucu cihazlar yerleştirilecek. Bu cihazlar, taşıt tanıma birimlerini okuyarak bilgileri otomatik olarak aktaracak.

Plaka Otomatik Tanımlama: Taşıtın plaka bilgisi, taşıt tanıma okuyucu cihaz tarafından YN Pompa ÖKC’ye (Yeni Nesil Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz) güvenli bir şekilde iletilecek. Plaka bilgilerinin manuel olarak girilmesi mümkün olmayacak.

OTOMATİK ÖKC FİŞİ DÜZENLENECEK

Yakıt alımından sonra, ÖKC tarafından düzenlenecek fişlerde, işlemin Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi kapsamında yapıldığını belirten bilgiler yer alacak.

Yeni düzenleme, akaryakıt alımlarında vergi uygulamalarını kolaylaştırmayı ve daha şeffaf bir denetim mekanizması oluşturmayı hedefliyor.

Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan yapılan açıklama şöyle:

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla bugüne kadar birçok çalışma hayata geçirilmiştir.

Bu kapsamda, akaryakıt istasyonlarındaki ödeme kaydedici cihazların güvenlik düzeyi artırılmış ve anlık bilgi paylaşımı yapabilen yeni nesil pompa ödeme kaydedici cihazlarla (YN Pompa ÖKC) değiştirilmesi, bu piyasada ilk kez lisans alacaklar ile faaliyetlerine devam edenlerden teminat alınması, söz konusu cihazlara ve ilgili diğer sistemlere yapılan müdahalelerin vergi kaçaklığı suçu kapsamına alınması, akaryakıt ve LPG teslimlerinde faturanın teslim anında düzenlenmesi, akaryakıt lisansı alma ve yenileme işlemleri sırasında vergi borcu bulunmaması şartı gibi birçok uygulama devreye alınmıştır.

Söz konusu çalışmaları destekler mahiyette olmak üzere, 5/10/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği (Sıra No:1) ile taşıtların plaka bilgisinin YN Pompa ÖKC’ye elle yazılmaksızın otomatik olarak iletilmesini sağlayacak olan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemine (UTTS) ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Mezkûr Genel Tebliğ ile Sistemin, vergi mükelleflerinin işte kullandıkları taşıtlar için yapılacak akaryakıt ve LPG alımlarında 1/1/2025 tarihinden itibaren zorunlu olarak kullanılması öngörülmüştür.

Bahse konu Genel Tebliğde daha sonra yapılan değişiklikle 1/7/2025 tarihinden itibaren ilk defa iktisap edilen 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlara kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde, vergi mükellefleri tarafından işte kullanılmayan ancak taşıt tanıma sistemi kullanan taşıtlara ise 30/6/2025 tarihine kadar Sisteme dâhil olma zorunluluğu getirilmiştir.

Sistem kapsamında;

– Zorunluluk kapsamına giren taşıtların depo girişlerine taşıta ilişkin bilgileri içeren bir taşıt tanıma birimi takılması,

– Akaryakıt pompalarının tabancılarına taşıt tanıma okuyucu cihazı takılması,

– Taşıt tanıma okuyucu cihazının taşıt tanıma birimini okuması sonucunda taşıt plakasının otomatik olarak YN Pompa ÖKC’ye güvenli olarak iletilmesi söz konusu olacaktır.

Akaryakıt alımı sırasında, akaryakıt pompalarına takılan taşıt tanıma okuyucu cihazı ile taşıtların depolarına takılan taşıt tanıma birimlerinin elektronik olarak haberleşmesi ile taşıtın plaka bilgisi, YN Pompa ÖKC’lere otomatik olarak aktarılacak ve plaka bilgisinin elle girilmesi söz konusu olmayacaktır.

Yakıtın verilmesinin ardından da ÖKC fişi, UTTS kapsamında düzenlendiğini gösteren bilgiyi ihtiva edecek şekilde otomatik olarak düzenlenecektir.

Taşıt tanıma birimi takılma zorunluluğu getirilen taşıtlar için, UTTS kapsamında düzenlenmeyen belgeler, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacağından, UTTS üzerinden düzenlenmeyen ÖKC fişleri akaryakıt giderlerinin belgelendirilmesinde kullanılamayacaktır.

Anılan Genel Tebliğ ile Sistemin, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından kurulması ve işletilmesi öngörülmüştür. Söz konusu Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilen firmalar UTTS unsurlarının üretimi, satışı, kurulumu, değişimi ve bakım onarım hizmetlerinin yürütülmesini gerçekleştirebileceklerdir.

Akaryakıt istasyonlarına takılacak donanımların montaj işlemlerini gerçekleştirecek yetkili akaryakıt istasyonu montaj firmaları ve söz konusu firmalara bağlı yetkili montaj servislerine ilişkin süreçler ilgili kılavuzlar ile düzenlenmiş ve anılan Genel Müdürlük tarafından hazırlanan kılavuzlar www.utts.gov.tr adresinde yayımlanmıştır.

Ayrıca Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından, taşıtlara takılacak TTB’lerin montaj işlemlerini yapmak üzere yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin sağlaması gereken teknik, idari ve mali kriterlere ilişkin olarak hazırlanan kılavuzlar www.utts.gov.tr adresinde yayımlanmıştır.

Bu kapsamda yetkilendirme başvurusu yapan ve teknik, idari, mali kriterleri sağlayan firmaların yetkilendirme işlemleri tamamlanarak yetkili firmaların listesi www.utts.gov.tr adresinde yayımlanmıştır.

Taşıtlara takılacak ve akaryakıt istasyonlarında kullanılacak UTTS donanımlarının 2024 yılı ücretleri söz konusu Genel Müdürlük tarafından belirlenerek www.utts.gov.tr adresinde yayımlanmıştır.

YN Pompa ÖKC ile Tabanca İletişim Modülü Entegrasyon Kılavuzu ve YN Pompa ÖKC ile Tabanca İletişim Modülü arasında Güvenli İletişim Protokolü hazırlanmış ve ynokc.gib.gov.tr adresinde yayımlanmıştır.

YN Pompa ÖKC’lerden Düzenlenecek Fiş ve Rapor Formatları Teknik Kılavuzu, UTTS üzerinden yapılacak satışlarda düzenlenecek fiş ile raporlara ilişkin bilgileri ihtiva edecek şekilde güncellenmiştir.

Akaryakıt satışlarına ilişkin olarak düzenlenecek ÖKC fişlerinin, plaka bilgisi elle girilmeden otomatik olarak akaryakıtı alan taşıtların plaka bilgilerini ihtiva edecek şekilde düzenlenmesini temin edecek olan Ulusal Taşıt Tanıma Sisteminin zamanında ve etkin bir şekilde uygulanabilmesi için akaryakıt istasyonu, yetkili montaj firmaları, YN ÖKC üreticileri, yetkili taşıt montaj firmaları, bayi denetim sistemi yazılımları ve akaryakıt dağıtım şirketleri ile taşıt sahiplerinin yapmaları gereken işlemleri tam ve doğru bir şekilde ve zamanında yerine getirmeleri gerekmektedir.